برای هر جایزه جهانی شوی تبلیغاتی به راه نیندازیم!/ سوژه‌های جهانی

مهدی دلخواسته مدیر فیلمبرداری و تهیه کننده فیلم‌های کوتاه و مستند در گفتگو با خبرنگار مهر درباره اهمیت حضور و دریافت جوایز از جشنواره‌های بین‌المللی گفت: یکی از مهمترین دستاوردهایی که جوایز بین‌المللی می‌تواند برای سینما به خصوص سینمای کوتاه به همراه داشته باشد، ایجاد انگیزه در فیلمساز است. به این معنا که این جوایز باعث می‌شود تا تهیه‌کننده، کارگردان و یا گروه فیلمسازی این انگیزه را داشته باشند که فیلم‌های دیگری را هم تولید کنند.

وی تاکید کرد: اما همین حضورهای بین‌المللی خود می‌تواند ضعفی نیز به همراه داشته باشد. به این معنا که بسیاری از فیلمسازان سعی می‌کنند تا نکات جشنواره‌ای آن سوی آبی را مدنظر خود قرار دهند، یعنی به این فکر می‌کنند که جشنواره‌های بین‌المللی چه سوژه‌هایی را دوست دارند تا آن را تولید کنند. در صورتی که بسیاری از سوژه‌های مورد توجه در این جشنواره‌ها همان سوژه‌های بین‌المللی و دغدغه‌های انسانی است که در همه جوامع اهمیت دارد که از آن جمله می‌توان به محیط زیست و یا کودک و نوجوان اشاره کرد.

این تهیه‌کننده حوزه فیلم کوتاه با اشاره به اینکه متأسفانه فیلمسازان ایرانی کمتر به این سوژه‌ها توجه می‌کنند و بیشتر سراغ سوژه‌های سیاسی و یا موقعیت‌های اجتماعی می‌روند که فکر می‌کنند موردپسند جشنواره‌های بین‌المللی قرار می‌گیرد، توضیح داد: البته این مساله در سینمای بلند نیز وجود دارد اما در فیلم کوتاه بیشتر دیده می‌شود. فکر می‌کنم اگر فیلمسازان کوتاه سوژه‌های مربوط به محیط زیست مانند آب، تغییرات اقلیمی و یا ارزش‌های جوامع که در همه دنیا مورد قبول است و یا کودک و نوجوان را انتخاب کنند آثار خوبی تولید می‌شود.

وی بیان کرد: بسیاری از فیلمنامه‌هایی که می‌خوانم به فیلمسازان می‌گویم چرا چنین سوژه‌ای را می‌خواهید بسازید؟ این سوژه یک نقطه تاریک از جامعه را نشان می‌دهد و آن‌ها می‌گویند در جشنواره‌های بین‌المللی به این سوژه‌ها جایزه می‌دهند.

دلخواسته گفت: مساله دیگر این است که فیلمساز با دریافت جایزه، البته اگر جایزه نقدی باشد، می‌تواند فیلم بعدی خود را تولید کند. نکته مهم این است که چنین جوایزی باعث غرور فیلمسازان می‌شوند و فکر می‌کنند در هر جشنواره‌ای که فیلم راه پیدا می‌کند آن جشنواره صاحب نام بوده و یا در رده‌های اول بین‌المللی قرار دارد، این در حالی است که بسیاری از فیلمسازان اطلاعات چندانی از رتبه جشنواره‌ها ندارند و نمی‌دانند برخی از این جشنواره‌ها چه جایگاهی در میان جشنواره‌های بین‌المللی و یا حتی آن کشور دارد.

وی ادامه داد: به خاطر دارم یک فیلم کوتاه ساخته بودیم و شهرداری ونیز یک جشنواره‌ای را برگزار کرده بود و این فیلم توانست در بخش فیلم کوتاه آن برنده شود و یک جایزه چند هزار دلاری دریافت کند. این جایزه به ما کمک کرد تا بتوانیم فیلم‌های بعدی خود را تولید کنیم و این خود به نوعی تبدیل به انگیزه برای تولید بیشتر شد. اما این جشنواره چندان اعتبار بین‌المللی نداشت و صرفاً از نظر اقتصادی برای ما خوب بود.

این مدیر فیلمبرداری بیان کرد: معتقدم فیلمسازان ما نباید در پروسه دریافت جوایز بین‌المللی مغرور شوند، مساله دیگر این است که برای ساخت فیلم‌ها نباید روی موضوع‌هایی که فکر می‌کنند جشنواره‌های بین‌المللی می‌پسندند تمرکز کنند، منظور من سوژه‌های سیاسی نیست، منظور من برخی از سوژه‌هایی است که چندان در سینمای ما جایگاه درستی ندارد.

وی با بیان اینکه به عنوان یک فیلمساز فکر می‌کند ارزش‌هایی باید تبدیل به فیلم شود که در تمام جوامع و کشورهای دنیا ارزش هستند، توضیح داد: من اگر فیلم بدی بسازم در تمام جوامع فیلم بدی است. چندین جشنواره در دنیا وجود دارد که درباره همجنسگرایی است، مگر چند درصد از مشکلات ما در جامعه ایرانی شامل چنین مسائلی است؟ شاید یک فیلم یا ۲ فیلم در سال درباره چنین موضوع‌هایی در کشور ساخته شود اما اینکه تمام تمرکز خود را روی ساخت چنین فیلم‌هایی بگذاریم که بتوانیم در دنیا جایزه بگیریم، سلیقه من نیست و دوست ندارم به عنوان یک فیلمساز چنین کاری کنم چرا که معتقدم در ایران موضوع‌های اجتماعی بسیار زیادی وجود دارد که بی شک تمام جوامع درگیر آن هستند.

دلخواسته گفت: بسیاری از فیلمسازان فکر می‌کنند یک معضل اجتماعی مثلاً تجاوز اگر شکل می‌گیرد تنها مختص ایران است پس از آن فیلم بسازند، خیر چنین معضلاتی در تمام دنیا وجود دارد. در واقع می‌توان چنین سوژه‌ای را به گونه‌ای ساخت که تنها به این معنا نباشد که در ایران چنین اتفاقی رخ می‌دهد، بلکه می‌توان نشان داد که تجاوز خود یک مساله مهم در تمام دنیا است و می‌توان این فیلم را به صورت جهانی کار کرد.

وی ادامه داد: فکر می‌کنم اگر موضوعی سوژه یک فیلم کوتاه می‌شود باید به آن به عنوان یک سوژه جهانی نگاه کرد و بی شک چنین نگاهی باعث استقبال در جشنواره‌ها می‌شود. متأسفانه در بخش‌های مختلف جشنواره‌های بین‌المللی مانند محیط زیست آثار کمی از ایران ارائه می‌شود چرا که تولید در این زمینه کم است.

این تهیه کننده بیان کرد: تاکید می‌کنم که فیلمسازان باید به گرید جشنواره‌ها دقت کنند و اگر هم جایزه‌ای از این نوع جشنواره‌ها با گرید پایین می‌گیرند، شوی تبلیغاتی برای آن راه نیندازند.

دلخواسته در پایان گفت: متأسفانه به دلیل موقعیت تحریمی که ایران با آن مواجه است، بسیاری از فیلمسازان نمی‌توانند همکاری بین‌المللی داشته باشند، چرا که حتی برای دریافت جایزه‌های نقدی با مشکل مواجه هستیم. برخی از جشنواره‌ها جوایزی می‌دهند که به نوعی تشویقی برای تولید فیلم بعدی است، یعنی اگر فیلمی از یک کارگردان در جشنواره‌ای جایزه می‌گیرد، باعث می‌شود که همکاری فیلمساز با آن جشنواره ادامه پیدا کند، مثلاً جایزه بهترین فیلمنامه را دریافت می‌کنید و جشنواره به عنوان جایزه هزینه تولید آن فیلمنامه را پرداخت می‌کند که البته باز هم دریافت آن جایزه با توجه به شرایط جشنواره مورد نظر با مشکلاتی همراه است.